Với tiêu chí cải tạo lại căn nhà sao cho Sáng - Thoáng - Gọn - Sạch, Nguyễn An đã biến căn nhà xây lần đầu vào năm 1995 thành một không gian sống mới mẻ, hiện đại và tiện ích. Cùng xaydunglequang.vn lắng nghe những chia sẻ trong quá trình cải tạo căn nhà của anh An.
1. Căn nhà có kích thước mặt tiền 5,8m, sâu 9m, hai cạnh bên và cạnh đáy vuông vắn nhưng mặt tiền nhà chéo theo mặt ngõ phía trước. Nhà được xây lần đầu 3 tầng vào năm 1995, chủ nhà đầu tiên là Kỹ sư xây dựng, xây hệ tường gạch 200 và có kết cấu móng vững chắc. Với diện tích đất 52m2 nhưng chỉ xây 40m2, chừa lại 12m2 làm sân vườn bên phần hông bên phải nhà. Theo tư duy xây dựng của chủ nhà cũ, để ưu tiên các phòng sinh hoạt vuông vắn, nên đã đẩy cầu thang và trục WC ra phần đất chéo phía mặt tiền. Phương án này có ưu điểm là các phòng sinh hoạt chính trong nhà đều vuông vắn nhưng có nhược điểm là khu vực cầu thang, đặc biệt là trục WC bị tối do ở mặt tiền không mở được cửa sổ rộng. Sau 25 năm xây dựng, ngoài kết cấu còn tương đối tốt, hiện trạng ngôi nhà đã bộc lộ nhiều hạn chế như tối, ẩm mốc ngấm từ tường hàng xóm và từ khoảng sân giếng trời. Cùng với công năng sinh hoạt chưa được phù hợp với nhu cầu gia đình mình.
2. Sau khi tính toán các phương án, mình quyết định giữ lại hệ khung cơ bản của căn nhà, gỡ bỏ toàn bộ nội thất, trần, tường, sàn và xây thêm 02 tầng (tổng thành 05 tầng). Phân khu chức năng được chia lại: Tầng 1 gồm sảnh vào nhà, khu để xe và phòng khách (18m2) nhìn ra sân vườn tiểu cảnh (12m2); Tầng 2 gồm không gian bếp - ăn (18m2) và Phòng kỷ niệm, nơi trưng bày ảnh, sách, đồ lưu niệm của các thế hệ trong gia đình (14m2); Tầng 3 gồm phòng ngủ (18m2) và phòng học (14m2); Tầng 4 – mới xây thêm nên làm phòng ngủ master và phòng thay đồ rộng rãi (40m2); Tầng 5 là phòng Thờ, phòng ngủ phụ, không gian giặt và khoảng sân thoáng trồng cây.
3. Về một số tiêu chí khi cải tạo căn nhà, có thể xếp thứ tự như sau: Sáng – Thoáng –Gọn – Sạch.
- Tiêu chí đầu tiên Sáng – Thoáng: là phải tối đa thông gió và ánh sáng – những yếu tố rất quan trọng tới sức khoẻ, tâm lý người sử dụng mà lại rất xa xỉ ở các đô thị lớn ở Việt Nam, đặc biệt trong vì khu vực các quận trung tâm, với mật độ xây dựng cao. Để đạt được mục tiêu này, thứ nhất là giữ lại phần diện tích 12m2 sân vườn, không cơi nới xây kín; Thứ hai là mở tối đa hệ thống cửa sổ phần nhìn ra sân vườn, sử dụng nhiều mảng tường gạch kính, gạch hoa gió nhằm tăng cường lấy sáng mà vẫn đảm bảo kín đáo; Thứ ba là bố trí giếng trời trên khu vực cầu thang xây mới tầng 5, giếng trời hình tròn, bán kính 1m, lắp kính trong suốt giúp tăng cường ánh sáng và lưu thông không khí.
- Tiêu chí thứ hai đó là Gọn - “ít” và “đủ”, ít đồ đạc, ít chi tiết trang trí, ít màu sắc. Muốn có ít thì phải biết đủ dùng, cái quan trọng nhất chúng ta có là không gian - khoảng không trong nhà, đồ đạc càng nhiều, ta càng phải chia sẻ không gian với chúng. Hơn nữa, ít trang trí sẽ không lo lỗi trend thiết kế theo thời gian, ít đồ đạc sẽ dễ dàng dọn dẹp, ít màu sắc sẽ giảm căng thẳng, dễ nghỉ ngơi… Nhà ít đồ, nên việc mua đồ, bày biện cố gắng chọn lọc, không tuỳ tiện. Các món đồ bày trong nhà được lựa chọn theo: (1) là đáp ứng tối ưu về nhu cầu, công năng sử dụng; (2) là có tính kỷ niệm; (3) là có đặc trưng văn hoá.
- Tiêu chí thứ 3 là Sạch sẽ - gần gũi thiên nhiên, hạn chế tối đa các vật liệu như nhựa, gỗ công nghiệp, đá nhân tạo, các loại keo dán, phun sơn… đảm bảo cây xanh hiện diện trong không gian sống, cắm hoa tươi, không sử dụng hoa giả…
4. Về phong cách và cảm hứng thiết kế, vì là công trình cải tạo, nên chưa thực hiện được tất cả những mong muốn của mình ở trong đó. Do hạn chế về nguồn lực (tài chính, thời gian) nên thông qua việc cải tạo, chỉ gửi gắm được một chút quan điểm thẩm mỹ Á Đông, đặc biệt là Viên lâm Á Đông (Nhật Bản – Trung Hoa) không chỉ là nhánh cây hòn đá, mà còn hàm chứa rất nhiều triết lý nhân sinh, đượm màu đạo vị.
Khu vườn bên hông nhà, trước đây được lát gạch sàn, ốp gạch tường và làm bể cá, non bộ, thời gian lâu bị ẩm thấp, rêu mốc và nhiều muỗi. Mình cải tạo thành vườn sỏi theo phong cách vườn Nhật, chia làm hai khu vực, khu khô (có mái che) chỉ rải sỏi, làm chỗ ngồi uống trà; khu ướt (có nắng, mưa trực tiếp) để bày đá, ang nước, trồng cây. Cây trồng cũng chỉ giới hạn trong 4 loại: Tùng, Cúc, Trúc và Thạch Xương Bồ, đều là những loài cây mang khí chất thanh nhã. Với ô cửa sổ tròn và tường vôi trắng, gạch hoa gió màu ghi, mình học tập theo phong cách viên lâm Tô Châu - Trung Quốc.
5. Về Thời gian thi công cải tạo: chính xác là 8 tuần (2 tháng rưỡi) tính từ ngày đầu khi dỡ bỏ đồ nội thất của nhà cũ, dỡ toàn bộ trần tường sàn, xây mới thêm 2 tầng, đổ mái, ốp lát, điện nước, thạch cao sơn bả và hoàn thiện lại toàn bộ công trình đến ngày nhập trạch. Thời gian cũng rất nhanh. Tất cả vật liệu xây dựng, đồ đạc là mình tự mua, thiết kế và giám sát. Sau khi hoàn thiện căn nhà, điều mình hài lòng nhất là công việc hoàn thành trong giới hạn cho phép về tài chính và thời gian.
Xem thêm: Gia chủ mệnh gì thì nên thiết kế nội thất màu trắng?
Ảnh và bài: TỔNG HỢP